Wybrane składniki diety wspomagające leczenie PCOS

W poprzednim artykule pisałam o zespole policystycznych jajników (Polycystic Ovary Syndrome, PCOS). Z jego treści możesz się dowiedzieć m.in. o tym, czym jest owe schorzenie, jak się je diagnozuje, jakie są objawy oraz na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas modyfikacji stylu życia. Kontynuując temat związany z dietoterapią PCOS w tym artykule chciałabym przedstawić przegląd naturalnych dodatków do diety, które warto włączyć do codziennego jadłospisu, jeśli zmagamy się z PCOS.

Krótkie przypomnienie

PCOS stanowi najczęstsze zaburzenie endokrynologiczne u kobiet w wieku rozrodczym. Częstość występowania tego schorzenia szacuje się na 5-10% w populacji ogólnej. PCOS to jedna z najczęstszych przyczyn zaburzeń miesiączkowania oraz niepłodności kobiecej. Nierzadko współistnieje z takimi schorzeniami jak: otyłość, insulinooporność, czy dyslipidemia. Odpowiednio prowadzona dietoterapia, w połączeniu ze zwiększeniem aktywności fizycznej, poprawia efektywność leczenia farmakologicznego PCOS, zwłaszcza w zakresie redukcji masy ciała, poprawy gospodarki węglowodanowej i profilu lipidowego.

Składniki diety warte uwagi w PCOS

Przedstawione poniżej badania mają jedynie charakter informacyjny. Każdą suplementację skonsultuj wcześniej ze swoim lekarzem.

1. Kwasy tłuszczowe omega-3

Kwasy tłuszczowe omega-3 to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), gdyż muszą zostać dostarczone wraz z dietą. Należą do nich:

• kwas alfa-linolenowy (ALA),
• kwas eikozapentaenowy (EPA),
• kwas dokozaheksaenowy (DHA).

Dobrymi źródłami ALA są:

• zimno tłoczony olej lniany, rydzowy, rzepakowy,
• orzechy włoskie,
• świeżo mielone siemię lniane,
• namoczone nasiona chia.

Natomiast EPA i DHA znajdziemy przede wszystkim w takich rybach jak:

• łosoś,
• makrela,
• sardynka,
• śledź,
• tuńczyk,
• węgorz,
• halibut biały,
• a także w olejach z ryb, np. tranie

EPA i DHA mogą być również syntetyzowane z ALA przy użyciu enzymów – desaturaz i elongaz, chociaż u ludzi proces ten jest niewystarczający – według niektórych danych literaturowych konwersja ALA do EPA jest efektywna na poziomie ok. 5%, EPA do DHA natomiast konwertuje się jedynie w ok. 0,5%. Wniosek? Należy te kwasy dostarczać wraz z dietą lub w postaci suplementacji. W przypadku stosowania diet roślinnych warto wprowadzić suplementację EPA i DHA na bazie alg morskich CrypthecodiniumCohnii.

Badania naukowe pokazują, że suplementacja kwasami omega-3 poprawia insulinowrażliwość, zmniejsza poziom androgenów, cholesterolu oraz skraca cykle miesiączkowe u pacjentek z PCOS.

2. Zielona herbata

Kto z nas nie pije herbaty? Spożycie tego napoju jest popularne na całym świecie. Spośród wszystkich herbat to właśnie zielona wykazuje największe działanie prozdrowotne, które wynika z dużej zawartości związków polifenolowych. Wzmocnienie układu odpornościowego, działanie przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, przeciwhiperlipidemiczne i działanie ochronne przed chorobami układu krążenia to tylko niektóre z korzyści zdrowotnych wynikających ze spożywania zielonej herbaty.

Dane naukowe pokazują, że spożywanie zielonej herbaty przez kobiety z nadwagą i otyłością w przebiegu PCOS prowadzi do utraty masy ciała, spadku insuliny na czczo oraz zmniejszenia poziomu wolnego testosteronu.

Badanie Mombandi et al. wykazało, że przyjmowanie 500 mg proszku z liści zielonej herbaty (w postaci kapsułek) codziennie przez 45 dni pozytywnie wpłynęło na zmniejszenie wskaźnika BMI oraz procentowej zawartości tkanki tłuszczowej u pacjentek z PCOS. Jednakże codzienne spożywanie tabletek z zieloną herbatą nie miało żadnego wpływu na biomarkery zapalenia u tych kobiet.

Wobec powyższego zasadne wydaje się włączenie picia zielonej herbaty do codziennej diety kobiet zmagających się z PCOS.

3. Herbata miętowa

Mięta pieprzowa (Menthapiperita) i mięta zielona (Menthaspicata) mogą znaleźć zastosowanie w terapii PCOS. Dane naukowe sugerują, że mięta zielona ma potencjał do stosowania jako naturalny środek pomocniczy w leczenia hirsutyzmu ze względu na właściwości antyandrogenowe. Podobne właściwości wykazuje picie herbaty z mięty pieprzowej.

4. Rumianek pospolity

Rumianek znajduje zastosowanie jako środek wspomagający przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, zapaleniach dróg moczowych oraz bolesnych miesiączkach. Ekstrakty z tego zioła zawierają fitoestrogeny. Związki te działają jako antagoniści receptorów estrogenów, wpływając w ten sposób na poziom hormonów steroidowych.

Heidary et al. przeprowadzili badanie z udziałem 80 pacjentek  w wieku rozrodczym z PCOS. Grupa interwencyjna (n = 40) otrzymywała 370 mg kapsułek doustnych rumianku 3 razy dziennie przez 3 miesiące. Grupa kontrolna (n =40) otrzymywała kapsułkę skrobiową (3 razy dziennie). Po okresie interwencji w grupie badawczej zaobserwowano znaczny spadek poziomu całkowitego testosteronu.

Ponadto herbata rumiankowa może poprawiać insulinowrażliwość oraz profil lipidowy. 

5. Cynamon

Cynamon – znana przyprawa, którą jedni uwielbiają, drudzy nie cierpią. Znalazła swoje zastosowanie również w terapii PCOS. Cynamon zwiększa stężenie progesteronu w surowicy w fazie lutealnej, co przyczynia się do regulacji cyklu menstruacyjnego. Dane naukowe sugerują, że suplementacja cynamonem poprawia cykliczność miesiączkową i może stanowić skuteczną opcją leczenia dla niektórych kobiet z PCOS. Ponadto spożywanie cynamonu skutkuje poprawą parametrów metabolicznych u pacjentek z PCOS, takimi jak: wskaźnik HOMA-IR, stężenie cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji HDL i LDL oraz triglicerydów.

W związku z czym, warto stosować cynamon w codziennej diecie, dosypując go do różnych dań, zarówno tych na słodko, jak i na wytrawnie. np. do owsianek, koktajlów, sałatek.

6. Kurkuma

Kurkumina to związek polifenolowy pochodzący ze słynnej przyprawy – kurkumy. Wykazuje wiele efektów prozdrowotnych, takich jak: działanie przeciwzapalne, hipoglikemiczne i hipolipemizujące.

Jamilian et al. przeprowadzili badanie, w którym wzięło udział 60 pacjentek w wieku 18-40 lat ze zdiagnozowanym PCOS. Kobiety zostały losowo przydzielone do przyjmowania 500 mg dziennie kurkuminy (n = 30) lub placebo (n = 30) przez 12 tygodni. Wykazano, że podawanie kurkuminy kobietom z PCOS miało korzystny wpływ na masę ciała, kontrolę glikemii, poziom lipidów w surowicy, z wyjątkiem triglicerydów i lipoprotein bardzo małej gęstości (Very Low Density Lipoprotein, VLDL).

Ponadto kurkumina może stanowić bezpieczny i pomocny suplement łagodzący hiperandrogenemię i hiperglikemię związaną z PCOS. Jednakże, aby potwierdzić te ustalenia, wymagane są dalsze badania z użyciem różnych dawek przez dłuższy okres czasu.

Niewątpliwie warto dodawać kurkumę do różnych dań i napojów, nie tylko z uwagi na jej prozdrowotne właściwości, ale również w celu urozmaicenia diety. Warto podkreślić, że kurkumina najlepiej wchłania się w towarzystwie piperyny, co oznacza, że kurkumę należy łączyć z pieprzem, w której się ona znajduje.

Podsumowując

Jak widać w kontekście terapii PCOS można wiele zdziałać samą dietą wraz z odpowiednio dobraną suplementacją i aktywnością fizyczną. Ponadto istnieje wiele naturalnych składników, które mogą stanowić świetne uzupełnienie modyfikacji stylu życia i które warto włączyć do swojej codziennej diety – na zdrowie!